İçindekiler
Ev hanımı, dışarıda herhangi bir işte çalışmayıp kendi ev işlerini gören kadın olarak tanımlanmaktadır. (sozluk.gov.tr, Erişim Tarihi: 11.10.2024)
Trafik kazası neticesinde yaralanan kişilere hükmedilecek maddi tazminat kalemlerinden birisi de kazanç kaybıdır. Buna göre kişi, trafik kazası neticesinde çalışamamasından kaynaklı olarak bir miktar kazançtan mahrum kalmaktadır.
Ancak bu noktada trafik kazasında yaralanan kişinin herhangi bir işte çalışmadığı, başka bir deyişle herhangi bir kazancının olmadığı durumda ne olacağı sorusu gündeme gelecektir. Örneğin, trafik kazasında yaralanan kişi işsiz, ev hanımı ya da öğrenci olabilir. İşte bu gibi durumlarda Yargıtay’ın benimsemiş olduğu tazminat hesaplarına ayrıca değinmekte fayda bulunmaktadır.
Bir İşte Çalışmayan ve Kazanç Sağlamayan Kişiler Tazminat Alabilir Mi?
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/5771 Esas 2019/1485 Karar sayılı ilamında “Haksız fiil neticesinde zarar gören, bir işi ve kazancı yoksa, bedensel varlığıyla ‘yardım ve hizmet’ ederek katkı sağlayacağı kabul olunarak, bu kişilerin çalışma gücü kaybına ilişkin zararları yasal asgari ücretler üzerinden hesaplanmalıdır.” ve “O halde, davacının sabit bir işi olduğundan söz etmek mümkün olmadığından davacının asgari ücret düzeyinde gelir elde edeceği kabul edilerek hesaplama yapılması gerekmektedir.” şeklinde gerekçelerle bir işi ve kazancı olmayan kişilerin tazminatlarının asgari ücret üzerinden yapılmasını gerektiğine karar vermiştir.
Bu yazımızda ise herhangi bir işte çalışmayan dolayısıyla da herhangi bir kazancı bulunmayan ev hanımlarının geçirmiş oldukları trafik kazası neticesinde yaralanmaları sebebiyle ev hanımı lehine hükmedilecek tazminat miktarının nasıl hesaplanması gerektiğinden bahsedeceğiz.
Ev Hanımlarının Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Yargıtay, ev hanımlarının bir kazancı olmasa da ev işlerini yapması, çocuk büyütmesi, yemek yapması gibi sebeplerden dolayı aile ekonomisine katkı sağladığı gerekçesiyle ev hanımına da tazminat ödenmesi gerektiğine karar vermiştir.
Trafik kazası neticesinde yaralanan ev hanımına hükmedilecek maddi tazminatın hesaplanmasında her ne kadar asgari ücret esas alınacaksa da dikkat edilmesi gereken önemli bir husus bulunmaktadır. Zira ev hanımlığı esasında bir iş olmadığı için başka bir deyişle ev hanımlığından herhangi bir kazanç sağlanmadığı için gerçek bir çalışmanın karşılığında gündeme gelen vergi ve asgari geçim indirimi (AGİ) gibi hususlar ev hanımları için söz konusu değildir. Bu sebeple de ev hanımlarına ilişkin tazminat hesabı yapılırken asgari geçim indirimi olmaksızın belirlenen net asgari ücret esas alınır.
Yukarıda değinmiş olduğumuz hususa ilişkin Yargıtay 4. Hukuk Dairesi tarafından verilmiş kararı da paylaşmakta fayda bulunmaktadır.
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/12703 Esas 2022/7275 Karar
Dava, trafik kazası sonucu oluşan bedensel zarar nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
Somut olayda, davacı ev hanımı olup, kaza tarihinde herhangi bir işte çalışmadığı, ev hanımı olduğu dosya kapsamı ile sabittir. Hükme esas alınan hesap bilirkişi raporunda ise; davacı sürekli iş göremezlik zararı aktif ve pasif çalışma evresi belirlenerek ve aktif çalışma devresi zararı ise AGİ’li net asgari üzerinden hesaplama yapıldığı görülmektedir.
Söz konusu zararın hesaplanması sırasında esas alınan asgari ücret, bir çalışmanın karşılığı değil ekonomik bir değer taşıyan yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinin karşılığıdır. Hal böyle olunca da ücretle fiilen çalışanlara uygulanmak için getirilen asgari geçim indiriminin, ücretli bir çalışmanın söz konusu olmadığı ev hanımı olan kişiler yönünden dolayı uğranılan zararın hesaplanması sırasında dikkate alınamayacağı açıktır. Davacı için iş gücü kaybı (efor tazminatı) hesabı yapılırken, tazminat hesabının yapıldığı tüm dönemlerde (aktif dönem olarak kabul edilen dönem için de) AGİ dahil edilmemiş asgari ücret üzerinden hesap yapılması gereklidir Bu yönü gözetmeyen rapor hatalıdır.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/14353 Esas 2019/9213 Karar
Mahkemece, hükme esas alınan aktüer raporunda davacının ev hanımı olduğu ve asgari ücret düzeyinde gelir elde edeceği kabul edilerek hesaplama yapılması yerindedir. Ancak anılan raporda aktif dönemde ücretin netleştirilmesi sırasında asgari geçim indiriminin dikkate alınması hatalı olmuştur.
Davacının zararının hesaplanması sırasında esas alınan asgari ücret, bir çalışmanın karşılığı değil ekonomik bir değer taşıyan yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinin karşılığıdır. Hal böyle olunca da ücretle fiilen çalışanlara uygulanmak için getirilen asgari geçim indiriminin, ücretli bir çalışmanın söz konusu olmadığı ev hanımı olan davacının uğranılan zararın hesaplanması sırasında dikkate alınamayacağı açıktır.
O halde mahkemece, daha önce rapor düzenleyen bilirkişiden, yukarıda ifade olunan hesaplamaya göre AGİ dâhil edilmemiş net asgari ücret üzerinden aktif dönem için (pasif dönem AGİ’siz hesaplandığından) hesaplama yapılması konusunda ek rapor alınıp oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, hatalı hesaplamaları içeren bilirkişi raporuna göre, yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
Konu ile ilgili daha fazla bilgi almak için İletişim sayfamız üzerinden bizlere ulaşabilirsiniz.
