Vergi Borcu Sebebiyle Yetim Aylığının Haczi

Yetim aylığının haczi yalnızca kanunda sayılan hallerde mümkün olup bu haller dışında yetim aylığının haczedilmesi mümkün değildir. Kimi zaman ölüm aylığı olarak da nitelendirilen bu aylıkların nasıl ve ne şekilde haczedilebileceği 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda düzenlenmiştir.

Yetim Aylığının Haczi İle İlgili Yasal Düzenleme

Yetim aylığı veya ölüm aylığının haczi konusu 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun “Devir, temlik, haciz ve Kurum alacaklarında zamanaşımı” başlık 93. maddesinde düzenlenmiştir.

Bu Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez. Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir.

Yukarıdaki yasal düzenlemeden de anlaşacağı üzere yetim aylığı veya ölüm aylığının haczi için 5510 sayılı Kanunun 88. maddesine dayanak bir alacak bulunması ya da nafaka alacağı bulunması gerekmektedir. Bu iki alacak dışında borçlu muvafakat etmediği sürece yetim aylığı veya ölüm aylığı haczedilemez.

Yetim Aylığının Haczi Danıştay Kararı

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacının bir kısım vergi borçlarının tahsili amacıyla 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmakta olan babasının vefat etmesi nedeniyle 01/07/1993 tarihinden itibaren almış olduğu ölüm aylığının 1/3’ünün 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulu Hakkında Kanun’un 71. maddesi uyarınca haczedildiğinin anlaşıldığı olayda, 5510 sayılı Kanun’un geçici 4. maddesinde 5434 sayılı Kanun kapsamında ölüm aylığı alanların ödemelerine devam edileceği belirtildikten sonra işlemlerin nasıl yapılacağının sayma usulü ile belirlenmiş olduğu ve bu sayılan hükümler içerisinde hacizle ilgili herhangi bir düzenleme yer almadığı, 5510 sayılı Kanun kapsamında da değinilen aylık ve gelirlerin haczedilebilmesi borçlunun muvafakatine bağlandığı halde davacının bu yönde bir muvafakatinin bulunmadığı anlaşıldığından uygulanan hacizde hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle dava konusu haciz kaldırılmış, yapılan kesintinin iadesine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusunun, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.

Söz konusu karar Danıştay 3. Daire Başkanlığı 2018/78 Esas 2022/367 Karar sayılı kararı ile onanmıştır.

Yetim Aylığından Yapılan Kesintiler Geri Alınabilir Mi?

Yukarıdaki yasal düzenlemeler ve mahkeme kararı doğrultusunda hukuka aykırı bu işleme karşı açılan dava ile hem yetim aylığı veya ölüm aylığı üzerinde haczin kaldırılması hem de şimdiye kadar haciz doğrultusunda yapılan tüm kesintilerin faiziyle birlikte iadesi istenebilir.

Konu ile ilgili daha fazla bilgi almak isterseniz İletişim sayfamız üzerinden bizlere ulaşabilirsiniz.