İstifa Eden İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir Mi?

İstifa Eden İşçi, iş sözleşmesini kendi rızasıyla feshetmiş olup fesih iradesinin haklı bir sebebe dayanıp dayanmadığına göre işçinin kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı belirlenmektedir.

Bu sebeple öncelikli olarak işçinin iş sözleşmesini kendi rızası ile feshetmesi konusuna değinmek gerekmektedir.

İşçinin İş Sözleşmesini Kendi Rızası İle Feshetmesi

Fesih, tek taraflı ve karşı tarafa ulaşması gerekli bozucu yenilik doğuran bir haktır. Bu nedenle fesih bildirimi, sözleşmeyi belirli bir sürenin geçmesiyle ya da derhâl sona erdiren, karşı tarafa yöneltilmesi gerekli tek taraflı bir irade beyanı olmakla muhataba ulaşması ile sonuç doğurur.

İşçinin haklı nedenle iş sözleşmesini derhâl fesih hakkı 4857 sayılı İş Kanunu‘nun 24. maddesinde düzenlenmiştir. İşçinin süreli fesih bildiriminin kanunî düzenlemesi ise aynı Kanunun 17. maddesinde hüküm altına alınmıştır.

Buna karşılık, işçinin istifası Kanunda özel olarak düzenlenmemiştir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 120. maddesinin göndermesi ile hâlen yürürlükte bulunan 1475 sayılı İş Kanunu’nun “Kıdem Tazminatı” başlıklı 14. maddesinde kıdem tazminatına hak kazandıran nedenler sınırlı olarak sayılmış olup istifa, kıdem tazminatına hak kazandıran iş sözleşmesinin sona erme nedenleri arasında yer almamaktadır.

İşçinin haklı bir sebebe dayanmadan ve bildirim süresi tanımaksızın iş sözleşmesini feshetmesi istifa olarak değerlendirilmelidir. İstifa iradesinin karşı tarafa ulaşmasıyla birlikte iş ilişkisi sona erer.

İş sözleşmesinin haklı bir sebebe dayanmaksızın istifa ile sona ermesi hâlinde işçi iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayacağı gibi kıdem ve ihbar tazminatlarına da hak kazanamaz. Ancak işçinin, iş sözleşmesini feshederek istifa etmesi haklı bir sebebe dayanıyorsa işçi, kıdem tazminatı alabilecektir.

İşçinin İş Sözleşmesini Haklı Sebeple Feshettiği Haller

İşçinin iş sözleşmesini haklı bir sebeple feshettiği, bir başka deyişle haklı bir sebeple istifa ettiği durumlarda kıdem tazminatı alabileceğinden bahsetmiştik. Peki bu haklı sebepler nelerdir?

İşçinin iş sözleşmesinden kaynaklı alacaklarının işveren tarafından ödenmemesi, işçinin SGK primlerinin düşük bir ücretten yatırılması, işçinin yapmış olduğu işten kaynaklı sağlık sorunlarının oluşması, işçinin işyerinde psikolojik şiddete maruz kalması gibi birçok durumda işçinin iş sözleşmesini feshederek istifa etmesi haklı bir sebebe dayanmaktadır.

Bunların yanı sıra işçi, muvazzaf askerlik hizmeti sebebiyle, emeklilik sebebiyle ya da kadın işçilerde evlilik sebebiyle işten ayrılırsa kıdem tazminatı almaya kazanacaktır.

Yukarıda vermiş olduğumuz her bir örnek esasında kendi içerisinde değerlendirilmelidir. Bu sebeple işçinin istifasının hangi sebebe dayanırsa dayansın haklı bir istifa olup olmadığı konusunda uzman kişilerce değerlendirilme ve akabinde hukuki süreç başlatılmalıdır.